Phòng bệnh mùa nắng nóng

Phòng bệnh mùa nắng nóng




Năm nào cũng thế, cứ đến mùa nắng nóng là một số
bệnh có thể xuất hiện, đặc biệt lưu ý là các bệnh lây nhiễm làm cho nhiều người
mắc phải. Dùng các biện pháp để phòng bệnh là điều hết sức cần thiết cho mọi
người.


Bệnh gì có thể xảy ra trong mùa nắng nóng?


Mùa nắng nóng có rất nhiều bệnh xảy ra cho mọi
đối tượng từ trẻ nhỏ cho đến người trưởng thành và người cao tuổi. Những bệnh
thông thường hay gặp là bệnh về đường hô hấp trên như viêm tai, viêm họng, viêm
mũi. Những bệnh này thường liên quan mật thiết đến khâu vệ sinh cá nhân như
không đánh răng, súc họng sau khi ăn hoặc trước khi đi ngủ và sau khi ngủ dậy.
Những đối tượng thường xuyên làm việc dưới nắng nóng hoặc trẻ nhỏ chơi ngoài
trời nắng, tắm biển khi nắng nóng, nhiệt độ cao thì rất dễ mắc bệnh say nắng,
say nóng. Những người làm việc trong hầm lò, đứng máy, đứng ngoài trời lúc nắng
nóng, tập trung chỗ đông người cũng có thể mắc bệnh say nóng, say nắng. Say
nóng thường xảy ra vào lúc xế chiều vì có nhiều tia hồng ngoại, nơi nóng – ẩm
ướt, thông gió kém hoặc không có thông gió, trời oi bức. Còn say nắng xuất hiện
lúc giữa trưa khi trời nắng gay gắt do có nhiều tia tử ngoại. Say nóng là do
trung tâm điều hoà nhiệt của con người không thích ứng với điều kiện thời tiết
xung quanh. Còn trong say nắng do bản thân trung tâm điều hoà thân nhiệt của
con người bị chấn động, tấn công vì tia nắng chiếu thẳng vào gáy, vào đầu do
vậy say nắng là bệnh nặng hơn nhiều và các triệu chứng xảy ra ngay từ đầu như
sốt cao hơn 40^oC, có các dấu hiệu thần kinh ngay từ đầu nhất là ở
người có bị xơ vữa động mạch. Uống các loại nước giải khát, ăn kem không hợp vệ
sinh, uống nước chưa được đun sôi, ăn rau sống, thực phẩm chưa nấu chín (nem chua,
nem chạo, tiết canh) có thể mắc các bệnh về đường ruột, ngộ độc thực phẩm bởi
do E.coli, thương hàn, lỵ, đặc biệt nguy hiểm là vi khuẩn tả hoặc bệnh liên cầu
lợn hoặc tụ cầu vàng hoặc vi khuẩn ngộ độc thịt. Triệu chứng điển hình là đau
bụng, buồn nôn, nôn, tiêu chảy cấp, nếu không cấp cứu kịp thời có thể trụy tim
mạch, tử vong. Mùa nắng nóng cho nên một số côn trùng rất dễ phát triển, trong đó
ruồi, nhặng, dán, muỗi là các loại côn trùng rất nguy hiểm trong việc truyền
bệnh đối với con người. Do nắng nóng nên một số người thường ngại nằm màn, vì
vậy có thể mắc một số bệnh như sốt xuất huyết, viêm não Nhật Bản hoặc ở vùng
sốt rét lưu hành có thể mắc bệnh sốt rét bởi muỗi truyền bệnh. Viêm màng não do
vi khuẩn cũng là một căn bệnh truyền nhiễm và rất có khả năng xảy ra trong mùa
nắng nóng. Viêm màng não có thể do não mô cầu, H. influezae, S. pneumoniae… các
loại vi khuẩn này thường ký sinh ở họng, hầu, khi gặp điều kiện thuận lợi là chúng
sẽ gây bệnh. Bệnh này cũng có liên quan chặt chẽ với vệ sinh họng miệng của
từng cá nhân. Mùa nắng nóng cũng có thể xảy ra nhiều bệnh thuộc về da như hắc
lào, nấm kẽ (do nấm), ghẻ hoặc ghẻ nhiễm trùng, chốc đầu do liên cầu khuẩn hoặc
do tụ cầu khuẩn. Một số trẻ bụ bẫm nếu vệ sinh da không sạch có thể mắc các
bệnh do hăm kẽ ở cổ, nách, khuỷu tay, khoeo cẳng chân bởi vi khuẩn C.minusium.
Ở một số người nhất là tuổi dậy thì có thể mắc bệnh trứng cá hoặc trứng cá tái
phát vào mùa nắng nóng.



Nguyên tắc phòng bệnh


Để việc phòng các bệnh mùa nắng nóng tốt thì khâu
vệ sinh môi trường và vệ sinh cá nhân cũng như an toàn vệ sinh thực phẩm là
những việc hết sức quan trọng. Phải biết phòng bệnh từ bản thân mình cũng như
mọi thành viên trong gia đình kể cả trẻ nhỏ đến người cao tuổi. Những đối tượng
có nguy cơ cao mắc bệnh say nóng, say nóng luôn luôn được đề phòng không ra
ngoài trời lúc nắng nóng, nhiệt độ cao, trời oi bức. Không tắm biển hoặc sông
suối vào lúc còn nắng gắt. Cần có bảo hộ lao động tốt như nơi làm việc trong
các hầm lò, nhà máy, công xưởng, nơi tập trung đông người luôn được thông gió.
Những đối tượng có nguy cơ cao say nắng, say nóng nên chuẩn bị sẵn nước uống có
pha thêm một ít muối ăn, tăng cường bổ dưỡng bằng các loại rau, quả tươi. Khi
ra ngoài trời nắng cần đội mũ rộng vành, không ngồi lâu một tư thế khi có tia
nắng mặt trời chiếu thẳng vào gáy (ví dụ ngồi thiền). Không uống nước chưa được
đun sôi, không ăn, uống các loại nước giải khát bán dạo, bán ở vỉa hè không đảm
bảo vệ sinh. Không ăn rau sống, không ăn các loại thực phẩm chưa nấu chín như
nem chua, nem chạo, gỏi cá, thịt tái (phở tái). Cần phải nằm màn khi đi ngủ, kể
cả ngủ ban ngày (muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết thường hút máu ban ngày) kể cả
người lớn và trẻ em.
Đối với trẻ nhỏ cần tắm rửa hằng ngày cho trẻ và lưu ý lau khô các kẽ để tránh
ẩm ướt làm cho vi khuẩn dễ phát triển. Cần bảo vệ da không để da bẩn, xây xước.
Mùa nắng nóng cần tích cực diệt muỗi và diệt bọ gậy bằng mọi hình thức từ dân
gian đến các biện pháp dùng hoá chất. Một số bệnh đã có vaccin nếu người nào
chưa có miễn dịch cần tiêm phòng bởi vì tiêm vaccin là biện pháp phòng bệnh hữu
hiệu nhất.


PGS.TS.TTƯT. Bùi Khắc Hậu – skđs